Overgewicht en obesitas gaan vaak niet alleen gepaard met lichamelijke klachten, maar ook met mentale en emotionele uitdagingen. Veel mensen leven in een toestand van chronische stress, wat het proces van leefstijlverandering aanzienlijk bemoeilijkt.
Waarom is gedragsverandering zo moeilijk?
Veel mensen die starten met een leefstijlprogramma zoals CooL hebben al meerdere pogingen gedaan om af te vallen, vaak zonder blijvend resultaat. Dit leidt tot twijfel: “Waarom zou het nu wel lukken?” Ondanks uitgebreide kennis over voeding en een sportschoolabonnement, blijft het omzetten van intenties naar actie een grote uitdaging. Het vraagt moed om opnieuw te beginnen, en dat verdient erkenning.
De rol van het brein en stress
De leervoorwaarden zijn vaak onvoldoende aanwezig om tot optimale ontwikkeling en gedragsverandering te komen. Er is sprake van overprikkeling en een verstoorde sensorische integratie. Hierdoor moet er cognitief steeds een omweg gemaakt worden om te kunnen functioneren. Processen zoals plannen, organiseren en reguleren kosten veel energie, omdat de amygdala voortdurend alarm slaat. Dit kan samenhangen met een gevoel van onveiligheid en een laag zelfbeeld. Sociale situaties, zoals eten in gezelschap, het eten zelf en zelfs de weegschaal kunnen als bedreigend worden ervaren, wat leidt tot vermijdingsgedrag en nog meer stress.
Emotieregulatie en overtuigingen
Naast stress speelt verstoorde emotieregulatie een grote rol. Negatieve overtuigingen (“Pas ik wel in die stoel?”, “Wat zullen ze zeggen als ik iets eet?”) versterken gevoelens van schaamte en onzekerheid. Dit belemmert niet alleen gedragsverandering, maar kan ook leiden tot emotie-eten. De impulscontrole functioneert door voortdurende stress minder.
Nieuwe benaderingen: ReAttach
Traditionele therapieën richten zich vaak op het verminderen of veranderen van bestaande denkpatronen. Een alternatieve aanpak is ReAttach; een transdiagnostische systemische en kortdurende interventie, ontwikkeld door Paula Zeestraten-Bartholomeus die zich richt op het verbeteren van de verwerking van informatie, emoties en gebeurtenissen in het brein. Voor mensen met overgewicht en verstoorde emotieregulatie kan dit een waardevolle interventie zijn. ReAttach is een niet-belastende, lichaamsgerichte en cognitieve interventie die de verwerking van prikkels, emoties en gedachten optimaliseert, waardoor mensen uit negatieve patronen komen en meer balans, veerkracht en zelfinzicht ervaren.
Conclusie
Gedragsverandering bij overgewicht is complex en vraagt meer dan kennis over voeding. Het vereist aandacht voor stress, emotieregulatie en mentale flexibiliteit. Methoden zoals ReAttach kunnen bijdragen aan het creëren van een veilige basis voor duurzame verandering.
Bronnen en meer informatie:
Wetenschappelijke achtergrond ReAttach: zie o.a. Weerkamp-Bartholomeus, M. (2018). ReAttach Therapy: A New Approach to Mental Health Care.
ReAttach Ergotherapie Zomerdijk
Hoe werkt ReAttach? Door Carla Kraaij
ReAttach | Fysiotherapie van Iersel en Zandbergen
Francien Strijbos
leefstijlcoach en ReAttach Affect Coach
